Nasi przodkowie mogli eksperymentować z miedzią wcześniej, niż dotąd sądzono. Odkrycie z Gre Filla w Turcji rzuca nowe światło na początki metalurgii. Dowodem ma być fragment stopionej gleby i miedzi, wykazujący ślady działania wysokiej temperatury.

Podczas wykopalisk prowadzonych w 2021 roku na starożytnym stanowisku archeologicznym Gre Filla, w południowo-wschodniej Anatolii badacze dokonali przełomowego odkrycia. W warstwie osadów datowanej na około 10 800 lat znaleźli  fragment szkliście stopionej gleby i miedzi. Waży ono około pół kilograma i wygląda, jakby zostało poddane działaniu wysokiej temperatury. Wg archeologów może to być najstarszy ślad wytapiania metalu w historii ludzkości.

Do tej poru uważano, że w Europie dochodziło do pierwszych przypadków celowego wytopu metali około 5000 r. p.n.e. Odkrycia z Gre Filla mogą przesunąć ten proces o kilka tysięcy lat wstecz. W latach 2018–2023 archeolodzy znaleźli w tym miejscu liczne ślady wczesnej obróbki miedzi. Szczególnie interesujące okazały się dwa przedmioty:  miedziany pręt o długości 3,4 cm oraz bryła z gleby ze śladami stopionej miedzi. Znaleziska zachowały się w warstwie sprzed 8800–7500 lat p.n.e.

Analiza chemiczna wykazała obecność mikroskopijnych kropelek miedzi oraz trydymitu, minerału powstającego w temperaturach powyżej 850 stopni Celsjusza. To oznacza, że mieszkańcy Gre Filla mogli eksperymentować z obróbką metali.

Źródło: National Geographic, Journal of Archaeological Science: Reports