Prof. dr hab. Gertruda Uścińska, rektor Szkoły Głównej Mikołaja Kopernika w Warszawie, ekspert w dziedzinie ubezpieczeń społecznych, udzieliła wywiadu dla Gazety Prawnej. Tematem rozmowy były wyzwania, przed którymi stoi polski system emerytalny oraz konieczność edukacji na temat jego funkcjonowania.
ZUS to nie piramida finansowa
W odpowiedzi na pytania o stabilność Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, prof. Uścińska podkreśliła, że porównywanie ZUS do piramidy finansowej jest błędne. Emerytury w Polsce, jak i w innych krajach, są gwarantowane przez państwo, które w długiej perspektywie zapewnia wypłacalność systemu. To, jak zaznaczyła, element społecznej odpowiedzialności za ryzyko starości.
W wywiadzie rektor SGMK położyła jednak duży nacisk na kwestię potrzeby edukacji społecznej w zakresie systemu emerytalnego. Jej zdaniem, wiedza na temat skąd biorą się emerytury, jak działają oraz co wpływa na ich wysokość, powinna być powszechna. Prof. Uścińska zwróciła uwagę, że ważne jest uświadamianie młodym ludziom, że już od początku swojej kariery zawodowej powinni myśleć o przyszłości i zabezpieczeniu emerytalnym. Wspomniała również o konieczności zbudowania w Polsce instytucji obserwatorium, która prowadziłaby analizy i badania dotyczące systemów emerytalnych oraz demograficznych wyzwań.
Jednym aktualnych z wyzwań stojących przed systemem jest problem tzw. groszowych emerytur, które są wynikiem opłacenia tylko jednej składki emerytalnej. Prof. Uścińska zasugerowała, że prawo do emerytury powinien zapewniać określony minimalny okres składkowy, np. 10- lub 15-letni.
Rektor zwróciła także uwagę na znaczącą różnicę w wysokości świadczeń pomiędzy kobietami a mężczyznami. Obecnie emerytury kobiet są średnio o 50% niższe niż emerytury mężczyzn, co wynika z szeregu czynników, takich jak niższy wiek emerytalny kobiet, tzw. luka płacowa oraz przerwy w aktywności zawodowej.
Dłuższa praca, wyższa emerytura
Prof. Uścińska podkreśliła, że konieczne jest również zachęcanie do dłuższej aktywności zawodowej. Każdy rok pracy po osiągnięciu wieku emerytalnego zwiększa przyszłe świadczenia o 15-20%. Aby jednak zachęcić ludzi do dłuższej pracy, pracodawcy powinni elastycznie podchodzić do warunków zatrudnienia, oferując np. bardziej dostosowane godziny pracy dla starszych pracowników.
Międzynarodowa perspektywa i edukacja
W wywiadzie prof. Uścińska porównała polski system emerytalny do tych funkcjonujących w innych krajach, np. w Japonii, gdzie ludzie pracują znacznie dłużej, co przekłada się na wyższe emerytury. Zwróciła uwagę na potrzebę budowania świadomości społecznej w zakresie dodatkowego oszczędzania na starość oraz dbania o własną przyszłość emerytalną.
Rektor SGMK, była prezes ZUS, zaapelowała o rozpoczęcie edukacji emerytalnej już na poziomie szkolnym, aby kolejne pokolenia były lepiej przygotowane do zabezpieczenia swojej przyszłości.
Cała rozmowa / źródło: https://finanse.gazetaprawna.pl/artykuly/9633484,uscinska-powinnismy-edukowac-o-tym-skad-sie-biora-emerytury.html
