Analiza zdjęć lotniczych płaskowyżu Nazca, przeprowadzona przy użyciu sztucznej inteligencji, doprowadziła do odkrycia 303 nowych, dotąd nieznanych geoglifów. Projekt badawczy, kierowany przez archeologa Masato Sakai z Uniwersytetu Yamagata w Japonii, wykorzystał algorytmy AI do analizy obrazów o wysokiej rozdzielczości, wykonanych przez drony. Ostatecznie zidentyfikowano 1309 potencjalnych geoglifów, z czego 303 zostały potwierdzone podczas badań terenowych.
Płaskowyż Nazca, położony w południowo-zachodniej części Peru, rozciąga się na obszarze około 440 kilometrów kwadratowych. Jest znany na całym świecie jako miejsce, gdzie znajdują się setki geoglifów. Rysynki położone na pustyni, pomiędzy miastami Nazca i Palpa, takie jak ogromne figury geometryczne, podobizny małp, ryb, pająków i innych zwierząt o długości do setek metrów, widoczne są dopiero po wzniesieniu się wysoko w powietrze. Niektórzy naukowcy spekulują, że wielkie linie na ziemi, mogły pomagać w podróżach lub mieć znaczenie astronomiczne. Inna grupa badaczy uważa że linie obrazowały układy szlaków handlowych lub były dziełami sztuki wykonanymi dla bóstw w niebiosach.
Nowe glify zlokalizowane zostały na obszarze około 440 kilometrów kwadratowych peruwiańskiej pustyni Sechura. Starożytne dzieła sztuki zostały prawdopodobnie stworzone między 200 r. p.n.e. a 500 r. n.e. przez członków cywilizacji preinkaskiej, znanej jako Nazca, którzy usunęli górne warstwy kamieni z pustyni, odsłaniając fragmenty jaśniejszej gleby. W ten sposób formowali różne kształty, tworząc wizerunki ludzi czy zwierząt. Niektóre z nowych odkryć obejmują rysunki przedstawiające postacie humanoidalne, same głowy, różnego rodzaju zwierzęta domowe, w szczególności lamy. Są też rysunki dzikich zwierząt, ptaków, kotów czy małp. Odkryto również przedstawienia prawdopodobnych „scen ceremonialnych” i interakcji ludzi ze zwierzętami. Najbardziej dziwacznym geoglifem jest 22 metrowy rysunek przedstawiający rybę lub najprawdopodobniej walenia uzbrojonego w nóż.
Sztuczna inteligencja odegrała kluczową rolę w tym przełomowym odkryciu. Umożliwiła szybszą i bardziej precyzyjną identyfikację geoglifów jedynie w sześć miesięcy co podwoiło liczbę znanych monumentalnych rysunków w regionie. Algorytmy AI, stworzone przez japońskich badaczy, były w stanie wykryć nawet wcześniej niedostrzegalne kształty. Odkrywanie nowych geoglifów zaczęło zwalniać, bo pozostałe jeszcze nieodkryte geoglify prawdopodobnie zostały dotknięte przez erozje. Ale sztuczna inteligencja doskonale sobie z tym radzi. W ciągu najbliższych kilku lat naukowcy planują dalsze badania miejsc wskazanych przez algorytmy, co może prowadzić do odkrycia kolejnych fascynujących ziemnych rysunków.
Źródło: New Scientist, Science, Live Science, fot. Sakai et al., PNAS, 2024
Fot. Sakai et al., PNAS, 2024
