Na terenie Wdeckiego Parku Krajobrazowego w Borach Tucholskich archeolodzy dokonali odkrycia, które rzuca nowe światło na działalność partyzancką Armii Krajowej podczas II wojny światowej. Nienaruszone od czasów wojny obozowisko oddziału „Świerki 101”, dowodzonego przez kpt. Alojzego Bruskiego ps. „Grab”, zachowało się niemal w idealnym stanie. Jest to bezcenny materiał badawczy dla historyków i archeologów.
Historia oddziału „Świerki 101” i jego dowódcy
Oddział „Świerki 101” był częścią Inspektoratu Bydgoskiego Armii Krajowej. Zasłynął licznymi akcjami dywersyjnymi przeciwko niemieckim siłom okupacyjnym, a także przeprowadzeniem zwiadu stanowisk rakiet V1 i V2 w rejonie Wierzchucinka. Jego dowódca, kpt. Bruski, wykazywał się niezwykłą sprawnością bojową. Po wojnie, w 1946 roku, został skazany na śmierć.
Metody poszukiwań i proces odkrycia
Odkrycia dokonano dzięki wykorzystaniu technologii LiDAR, która pozwala na skanowanie terenu z powietrza i identyfikację ukrytych struktur. Analiza obrazu ujawniła nietypowe zagłębienia w ziemi, sugerujące obecność schronów. Archeolodzy, kierowani przez Mateusza Sosnowskiego i Olafa Popkiewicza, podjęli eksplorację miejsca, co doprowadziło do odkrycia pięciu dobrze zachowanych ziemianek.
Znaleziska – kapsuła czasu z okresu wojny
Obozowisko, opuszczone najprawdopodobniej w pośpiechu w grudniu 1944 roku podczas niemieckiej obławy, zawierało wiele artefaktów, które uchwyciły codzienne życie partyzantów. Wśród przedmiotów znaleziono broń, amunicję oraz rzeczy osobiste, m.in. medalik z wizerunkiem Anioła Stróża i Świętej Rodziny, który mógł należeć do samego kpt. Alojzego Bruskiego. Unikatowym odkryciem był również pistolet czeskiej produkcji CZ vz. 28 i rewolwer belgijskiej produkcji Lefaucheux M1858, a także amunicja radziecka.
Odkrycie obozowiska legendarnego oddziału „Świerki 101” ma ogromne znaczenie historyczne i naukowe. Przedmioty, obecnie poddawane konserwacji, w przyszłości wzbogacą nie tylko regionalne kolekcje muzealne, ale także przybliżą współczesnym pokoleniom realia walki o wolność podczas niemieckiej okupacji.
Źródło: National Geographic, Wdecki Park Krajobrazowy.
