Beton jest jednym z najczęściej używanych materiałów budowlanych na świecie. Jego powszechność wynika z wytrzymałości i wszechstronności zastosowań. Niemniej jednak, z biegiem czasu, betonowe konstrukcje narażone są na powstawanie pęknięć i mikrouszkodzeń, które mogą prowadzić do kosztownych napraw i skrócenia żywotności budowli. W odpowiedzi na te wyzwania, naukowcy opracowują innowacyjne metody samonaprawy betonu, wykorzystując do tego celu mikroorganizmy oraz enzymy.

Bakterie w służbie budownictwa

Zespół badaczy z Politechniki Lubelskiej prowadzi prace nad zastosowaniem bakterii zdolnych do wytrącania węglanu wapnia w celu naprawy pęknięć w betonie. Dr inż. Martyna Janek z Katedry Inżynierii Materiałów Budowlanych i Geoinżynierii wyjaśnia, że wprowadzenie odpowiednich szczepów bakterii do betonu, wraz z niezbędnymi składnikami odżywczymi, może skutkować samoczynnym uszczelnianiem powstałych szczelin. Bakterie te aktywują się w obecności tlenu i wody, które dostają się do pęknięć, inicjując proces mineralizacji i wypełniania ubytków.

Istnieją dwa główne podejścia do wykorzystania bakterii w naprawie betonu. Pierwsze polega na tworzeniu preparatów naprawczych, które można nanosić na uszkodzone powierzchnie. Roztwory te, dzięki swojej płynnej formie, są w stanie wnikać w głąb pęknięć, zapewniając skuteczną regenerację. Drugie podejście zakłada dodawanie mikroorganizmów do mieszanki betonowej na etapie jej przygotowania. W takim przypadku bakterie pozostają w stanie uśpienia do momentu pojawienia się pęknięć, kiedy to, w kontakcie z wodą i tlenem, rozpoczynają proces naprawy.

Jednym z kluczowych wyzwań jest zapewnienie długotrwałej żywotności bakterii w strukturze betonu. Naukowcy pracują nad metodami enkapsulacji mikroorganizmów w materiałach porowatych, które chronią je przed niekorzystnymi warunkami środowiskowymi i umożliwiają ich aktywację w odpowiednim momencie. Dodatkowo, wykorzystanie szczepów bakterii pochodzących z ekstremalnych środowisk, takich jak Antarktyda, może zwiększyć odporność mikroorganizmów na różnorodne czynniki atmosferyczne, co jest istotne w kontekście trwałości konstrukcji budowlanych.

Alternatywne podejścia: enzymy zamiast bakterii

Oprócz wykorzystania bakterii, badacze eksplorują również inne metody samonaprawy betonu. Naukowcy z Worcester Polytechnic Institute opracowali beton zawierający enzymy anhydrazy węglanowej, które w kontakcie z dwutlenkiem węgla z powietrza tworzą kryształy węglanu wapnia, wypełniając pęknięcia. To podejście eliminuje konieczność stosowania żywych organizmów, co może upraszczać proces produkcji i aplikacji takiego betonu.

Innowacyjne technologie samonaprawy betonu, zarówno z wykorzystaniem mikroorganizmów, jak i enzymów, mają potencjał znacząco przedłużyć żywotność konstrukcji budowlanych, redukując jednocześnie koszty związane z ich utrzymaniem i naprawą. Choć przed naukowcami stoi jeszcze wiele wyzwań, rozwój tych metod może w przyszłości zrewolucjonizować branżę budowlaną, prowadząc do powstania bardziej trwałych i samowystarczalnych materiałów.

Źródło: dzienniknaukowy.pl, rmf24.pl \ fot. okładki: immerbau.pl